Jak zrobić czenaki, czyli litewskie pieczonki
Czenaki, zwane też czanachi, to specjał kuchni litewskiej, składem i wykonaniem podobny nieco do naszych rodzimych pieczonek, tylko... ten smak! Jest niepowtarzalny! Na szczęście po to, by skosztować wschodniego dania, nie trzeba jechać aż na Litwę. Można je śmiało przygotować w domu.
Czenaki to jednogarnkowe danie, stanowiące połączenie zapiekanki z bardzo gęstą zupą. Jak wspomniałam, pochodzi z Litwy, ale zyskało sobie spore grono zwolenników także w Rosji, na Ukrainie, w Gruzji oraz na wchodzie Polski, gdzie można je zamówić w tradycyjnych restauracjach i gospodach. Oczywiście - co kraj, to obyczaj, dlatego w każdym z tych miejsc czanachi będzie nieco inaczej smakować, ponieważ np. Gruzini preferują czenaki z baraniną, z kolei Rosjanie zapiekają je pod kapturkiem z chleba...
No właśnie - skład i wykonanie.
Rozmaite. Bywają czanachi mięsne, serwuje się i wegetariańskie. Zasadniczo, podstawowe surowce to: mięso, ziemniaki i warzywa sezonowe, jednak w temacie składu panuje duża dowolność. Do tej oryginalnej zapiekanki pasują więc np. doskonale grzyby (jako dodatek, bądź zastępnik mięsa) oraz kasza (np. w miejsce ziemniaków). Przyprawia się je pieprzem, solą i ulubionymi ziołami. Serwuje często na sposób litewski, czyli z odrobiną śmietany i kiszonym ogórkiem, ale można zastosować dowolny dip oraz ulubioną surówkę.
Wyjątkowości czenaki nabierają dzięki garnuszkom do zapiekania i serwowania. Danie przyrządza się bowiem i podaje w niewielkich ceramicznych naczyniach, które często popularnie nazywa się właśnie "czenaki". Każdy garnuszek mieści w sobie porcję dla jednej osoby. Składniki potrawy układa się w nim warstwami, podlewa płynem (sok pomidorowy, bulion), przykrywa i piecze w piekarniku przez 40-50 minut.
Co trzeba wiedzieć o garnuszkach do czenaków?
Wykonane z wypalanej gliny, następnie szkliwione i zdobione, naczynia do czanachi są piękne i bardzo trwałe, o ile przestrzega się kilku zasad. Nie wolno ich więc narażać na gwałtowne zmiany temperatury, czyli np. rozgrzanych wystawiać na działanie zimnej wody. Nie nadają się do używania w mikrofalówce, nie są także przeznaczone do mycia w zmywarce. Jeśli zastosujemy się do tych prostych reguł, urocze garnuszki do czenaków będą długo cieszyć nasze oko, a ich zawartość - podniebienia.
Na koniec podstawowy przepis na czenaki
Oto czanachi na sposób litewski: weź ziemniaki, kapustę, cebulę, marchew, pietruszkę, seler, mielone mięso (najlepiej wieprzowe albo wołowe), olej, sól, pieprz i inne przyprawy do smaku. W proporcjach zachowaj przewagę ziemniaków i kapusty. Warzywa korzenne pokrój ew. zetrzyj na tarce, wymieszaj. W garnuszku układaj warstwami: warzywa, mięso, warzywa, mięso - do zapełnienia naczynia. Zapiekaj ok. 50 minut, potem na moment odkryj, dodaj śmietany wymieszanej z ogórkami kiszonymi i na moment ponownie przykryj, ale już nie wkładaj do pieca!
Podawaj gorące, wprost z garnuszka.
Smacznego!
PS
Garnuszki do czenaków znajdziesz pod tym linkiem
